საზოგადოება და ბანკებმა ცვლად საპროცენტო განაკვეთზე მიბმული სესხები მიმოიხილა.
2025 წლის 1 მაისის მდგომარეობით ცვლად საპროცენტო განაკვეთზე მიბმული 198,873 სესხია გაცემული და მათი აბსოლუტური უმრავლესობა რეფინანსირების განაკვეთზეა მიბმული. 18 ივნისის სხდომაზე ეროვნული ბანკის მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა რეფინანსირების განაკვეთი 8.00%-ზე უცვლელი დატოვა. შესაბამისად, 198,873 მსესხებელს სესხზე ყოველთვიური შენატანი არ შეეცვლება.
198,873 ხელშეკრულებიდან, რაოდენობრივად უმეტესი წილი იპოთეკური და სამომხმარებლო სესხებია (82%). 16% მცირე და საშუალო ბიზნესზე გაცემული სესხები და მსხვილ ბიზნესზე ჯამური ხელშეკრულებების 2%-ია გაფორმებული.
ჯამურად, ცვლად საპროცენტო განაკვეთზე 15.9 მლრდ ლარის მოცულობის სესხებია გაცემული. ლარში გაცემული და ცვლად საპროცენტო განაკვეთზე მიბმული იპოთეკური სესხების მოცულობა 4.7 მლრდ. ლარს შეადგენს და სამომხმარებლო სესხების 2.9 მლრდ. ლარს. მცირე და საშუალო ბიზნესის პორტფელი ყველაზე დიდია (5.3 მლრდ ლარი), ხოლო დიდ ბიზნესზე 2.9 მლრდ. ლარის სესხია გაცემული.
ლარში გაცემული და ცვლად საპროცენტო განაკვეთზე მიბმული იპოთეკური სესხის საშუალო მოცულობა 55,343 ლარს, სამომხმარებლო სესხის 37,556 ლარს, მცირე და საშუალო ბიზნესზე გაცემული სესხის 161,763 ლარს და დიდ ბიზნესზე გაცემული სესხის 911,741 ლარს შეადგენს.
გრაფიკი 1. ცვლად საპროცენტო განაკვეთზე მიბმული სესხების რაოდენობა და მოცულობა (მლრდ. ლარი) 2025 წლის 1 მაისის მდგომარეობით.
წყარო: ეროვნული ბანკი
2023 წლის დასაწყისიდან ინფლაცია მნიშვნელოვნად მცირდებოდა და 2024 წლის ოქტომბრის თვეში 0.3% შეადგინა. თუმცა, ინფლაცია 2024 წლის ნოემბრიდან იზრდება და ბოლო სამი თვის მაჩვენებელი სამიზნე (3%) მაჩვენებელზე მაღალია. რეფინანსირების განაკვეთი ანალოგიურ პერიოდში 11%-დან 8.00%-მდე შემცირდა. არსებული არასტაბილური გარემო და გაუფასურების მოლოდინი წნეხს ჰქმნის ინფლაციის ზრდაზე მომდევნო თვეებში. თუმცა, მეორე მხრივ მოსალოდნელია ერთობლივი მოთხოვნის შემცირება.
გრაფიკი 2. ინფლაცია (საშუალო წლიური) და რეფინანსირების განაკვეთი
წყარო: ეროვნული ბანკი, საქსტატი
მომდევნო თვეებში მოსალოდნელია მივიღოთ გაზრდილი ფასები და შემცირებული შემოსავალი რაც მოსახლეობის ეკონომიკურ მდგომარეობას მნიშვნელოვნად გააუარესებს. პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები წლიურად 30%-ით შემცირდა 1,334 მლნ. აშშ დოლარამდე 2024 წლის მდგომარეობით და შემცირება გაგრძელდა 2025 წლის პირველ კვარტალში (179 მლნ. აშშ დოლარის პირდაპირი უცხოური ინვესტიცია). ასევე, მცირდება უცხოური ვალუტის შემოდინების სხვა წყაროები (გრანტები და პროგრამები). მეორე მხრივ, შემცირებული ეკონომიკური აქტივობიდან გამომდინარე მოსალოდნელია მოსახლეობის მსყიდველუნარიანობის შემცირება რაც ერთობლივ მოთხოვნასაც შეასუსტებს.
იმ შემთხვევაში, თუ ხელისუფლების არსებული პოლიტიკა გაგრძელდება, მოსალოდნელია ეკონომიკური აქტივობის შემცირება, ლარის მკვეთრი გაუფასურება, ინფლაციური რისკების ზრდა რაც გადაითარგმნება გაზრდილ უმუშევრობაში და გაუარესებულ სოციალურ-ეკონომიკურ მდგომარეობაში.
ინფორმაციას ორგანიზაცია საზოგადოება და ბანკებ ავრცელებს
