როგორც ცნობილი გახდა, ადამიანის უფლებებს სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრს (EMC) ევროსასამართლოსგან ოფიციალურად ეცნობა, რომ სასამართლოს გადაწყვეტილებით, საქმეზე „მაჩალიკაშვილები და სხვები საქართველოს წინააღმდეგ“, ე.წ. სადავო პროცედურების განხილვა დაიწო.
აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით EMC-ს იურისტმა, ქეთი ჩუთლაშვილმა ისაუბრა “ტვ პირველის” ეთერში, ვახო სანაიას “დღის ამბებში” და ყურადღება გაამახვილა იმ დეტალებზე, რომ ხელისუფლების მხრიდან ადრე გაჟღერებული ინფორმაცია თითქოს თემირლან მაჩალიკაშვილს ნამდვილად შეეძლო ჰქონოდა ხელყუმბარა და ცდილობდა მის გააქტიურებას, მასალებსაც გაცნობის შემდეგ მსგავსი წარმოდგენა ნამდვილად არ იქმნება:
“სახელმწიფოს მთავარი არგუმენტი მაჩალიკაშვილის საქმეში მისი მხრიდან გამოყენებულ ძალასთან დაკავშირებით არის ის, რომ თითქოს და თემირლან მაჩალიკაშვილს ჰქონდა ხელყუმბარა და, როდესაც სპეცრაზმი შევიდა მის ოთახში, დასაკავებლად, მწოლიარე მდგომარეობაში მყოფი შეეცადა, რომ ხელყუმბარა გაეაქტიურებინა, აეფეთქებინა და ამის საპირისპიროდ სპეცრაზმელმა გამოიყენა პროპორციული ძალა.
ბუნებრივია, მნიშვნელოვანია, საქმეში არსებული მტკიცებულებები, რომლებიც დაადასტურებს, რომ თემირლან მაჩალიკაშვილი ნამდვილად შეეძლო ჰქონოდა ხელყუმბარა, ნამდვილად ცდილობდა მის გააქტიურებას. თუმცა, ამ ეტაპისთვის რა მასალებსაც გავეცანით, მსგავსი წარმოდგენა ნამდვილად არ იქმნება, პირიქით, არაერთი საქმის მასალა და ექსპერტიზის დასკვნა მიუთითებს, რომ თემირლან მაჩალიკაშვილის მხრიდან ხელყუმბარის გააქტიურებაზე და საერთოდ მის ფლობაზე საუბარი გარკვეულ სამართლებრივ შეუსაბამობებს წარმოქმნის.
ევროპულმა სასამართლომ კონკრეტული კითხვები დაუსვა მთავრობას და აქ არის ძალიან მნიშვნელოვანი კითხვები, მათ შორის, ძალიან პრობლემურია ის, რომ არ არსებობდა სპეცოპერაციის ჩატარების გეგმა, სახელმწიფოს არ გააჩნია სამართლებრივი დოკუმენტი, რომლითაც მოაწესრიგებდა მსგავს საკითხებს, არ არსებობდა გადაწყვეტილების მიღებაზე კონკრეტული პასუხისმგებელი პირის მხრიდან შესაბამისი ინსტრუქციების გაცემის დამადასტურებელი დოკუმენტები, რაც ევროსასამართლოს, რამდენიმე საქმეში, დარღვევადაც დაუდგენია, ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია ის საკითხი, რომ სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა ამ საქმეში თავიდანვე დაარღვია ინსტიტუციური დამოუკიდებლობის პრინციპი, თვითონ სამსახურმა ჩაატარა მნიშვნელოვანი საგამოძიებო მოქმედებები და მოგვიანებით, მხოლოდ თვენახევრის შემდეგ უზრუნველყო პროკურატურისთვის საქმის მასალების გადაცემა. და ძალიან მნიშვნელოვანია ის, რომ საქმეში არსებული მთავარი მტკიცებულება – ხელყუმბარა, რაზედაც აყრდნობს სახელმწიფო მისი მხრიდან ძალის გამოყენების დასაბუთებას, თვითონ სუს-მა, რომელიც დაინტერესებული იყო ამ საქმეში, გაანადგურა იგი და პროკურატურას არ მიეცა მასზე საექსპერტო კვლევების ჩატარების შესაძლებლობა.
იმ მასალებზე დაყრდნობით, რასაც ჩვენ ვნახულობთ, სახელმწიფოს არ გააჩნია ლეტალური ძალის გამოყენების დასაბუთებება, რაზეც მოუწევს პასუხების გაცემა ევროპული სასამართლოს წინაშე”, – აცხადებს ქეთი ჩუთლაშვილი.
შეგახსენებთ, რომ 2020 წლის 8 იანვარს, EMC-ს, ევროსასამართლოსგან ოფიციალურად ეცნობა, რომ სასამართლოს გადაწყვეტილებით, საქმეზე „მაჩალიკაშვილები და სხვები საქართველოს წინააღმდეგ“, ე.წ. სადავო პროცედურების განხილვა დაიწო.
მაჩალიკაშვილების ოჯახის განაცხადი ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს 2019 წლის 6 ივნისს წარედგინა. მოსარჩელეები დავობენ ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-2 (სიცოცხლის უფლება), მე-3 (წამების, არაადამიანური და ღირსების შემლახავი მოპყრობის ან დასჯის აკრძალვა) და 13-ე მუხლების (უფლება ეფექტიანი სამართლებრივი დაცვის შიდა საშუალებებზე) სავარაუდო დარღვევაზე. კერძოდ, განმცხადებლების მითითებით, 2017 წლის 26 დეკემბერს სოფელ დუისში სპეცოპერაციის ჩატარებისას თემირლან მაჩალიკაშვილის წინააღმდეგ გამოიყენეს არაპროპორციული და გაუმართლებელი ლეტალური ძალა, რაც ეწინააღმდეგება კონვენციის მე-2 მუხლს ოჯახის წევრები ასევე დავობენ კონვენციის მე-3 მუხლის დარღვევაზე, სპეცოპერაციის განსაკუთრებით აგრესიულ და დამამცირებელ გარემოებებში წარმართვის გამო. დამატებით, განმცხადებლები მიუთითებენ, რომ სახელმწიფომ ვერ უზრუნველყო ზემოთ მითითებული გარემოებების თაობაზე ეფექტიანი გამოძიების ჩატარება, რაც კონვენციის მე-2 და მე-3 მუხლების პროცედურული ნაწილისა და მე-13 მუხლის დარღვევას წარმოადგენს.
