მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესიდან გამომდინარე გთავაზობთ საპენსიო სააგენტოს მონაცემებს, რომელიც ჩვენ საერთო ფინანსურ დანაზოგს ეხება.
სააგენტოს ოფიციალური სტატისტიკური მონაცემებით 2013 წლის 31 აგვისტოს მდგომარეობით საპენსიო ფონდის მოცულობა 3.85 მილიარდი ლარია. წმინდა ამონაგები 868 მილიონ ლარს შეადგენდა. საპენსიო სქემაში გაწევრიანებულ მონაწილეთა რაოდენობა 1 მილიონ 438 ათასი ადამიანი იყო. დღეისათვის, დაგროვებითი პენსიით ისარგებლა სხვადასხვა კატეგორიის 4,647 პირმა მათზე გაცემული თანხა კი 13,755,174.81 ლარს შეადგენდა.
პორტფელის სტრუქტურა შემდეგნაირად გამოიყურება:
| NN | ნაკლებრისკიანი
(%) |
საშუალორისკიანი
(%) |
მაღალრისკიანი
(%) |
|
| 1 | სადეპოზიტო სერტიფიკატები | 54 | 54 | 54 |
| 2 | საქართველოს სახაზინო ობლიგაციები | 18 | 17,7 | 18 |
| 3 | უცხოური კორპორაციული აქციები (უცხოური ვალუტა) | 17,5 | 19 | 20,5 |
| 4 | სარგებლიანი ანგარიშები | 8 | 6,5 | 5 |
| 5 | ვადიანი დეპოზიტები | 0,8 | 0,8 | 0,8 |
| 6 | ადგილობრივი კორპორაციული ობლიგაციები
(უცხოური ვალუტა) |
0,39 | 0,4 | 0,4 |
| 7 | საქართველოს სახაზინო ვალდებულებები | 0,38 | 0,4 | 0,4 |
| 8 | ადგილობრივი კორპორაციული ობლიგაციები | 0,38 | 0,4 | 0,4 |
| 9 | ევროობლიგაციები | – | 0,6 | 0,6 |
საპენსიო პორტფელის 81.59% ლარშია განთავსებული, ხოლო 18.41% უცხოურ ვალუტაში. აქედან 81.6% ადგილობრივ, ხოლო 18.4% უცხოურ აქტივებშია დაბანდებული. ხანგრძლივობის მიხედვით ფინანსური საშუალებების 21.9% ერთ წლამდე, 39.1% ერთიდან ორ წლამდე, ხოლო 39.0% ორი და მეტი წლის ვალდებულებებში არის განთავსებული.
პირველი ინვესტიცია ადგილობრივ კორპორაციის აქტივებში 3.5 მლნ ლარის ოდენობით 2022 წლის ნოემბერში განხორციელდა. კანონი სააგენტოს შექმნიდან 5 წლის ვადაში კრძალავდა დიდი რაოდენობით საშუალო და მაღალრისკიან აქტივებში ფულის განთავსებას. ეს ვადა აგვისტოში გავიდა, ამიტომ სააგენტოს გადაწყვეტილებით ყველა ბენეფიციარს უნდა მიეღო გადაწყვეტილება 6 სექტემბრის ჩათვლით, თუ რომელი კატეგორიის პორტფელში განათავსებდა საკუთარ დანაზოგს. სხვა შემთხვევაში კანონი მოქალაქისგან დამოუკიდებლად ითვალისწინებდა 40 წლამდე დასაქმებულის საპენსიო თანხების გადანაწილდებას “მზარდ” (მაღალრისკიან), 40 წლიდან 50 წლამდე დასაქმებულის – “შერეულ” (საშუალორისკიან), ხოლო 50 ან 50-ზე მეტი წლის – “სტაბილურ” (ნაკლებად რისკიან) საინვესტიციო პორტფელში. მაგრამ საქართველოს პარლამენტმა მეორე მოსმენით უკვე განიხილა კანონში ცვლილებები, რომელიც კიდევ 5 წლით გადაავადებს კანონის ამ მუხლის ამოქმედებას, რომელიც ჩვენი მოქალაქეების დანაზოგის საშუალო და მაღალრისკიან პორტფელში განთავსების უფლებას მიანიჭებს საპენსიო სააგენტოს.
ავტორი
ალექსი ნონიაძე
სააგენტო “პარალელის” ექსპერტი, ანალიტიკოსი